Vài tháng qua, ngoài nhiệm vụ chính là học tập, cán bộ, giáo viên, học sinh trường THCS Yên Bài A rất phấn khởi vì có một chương trình truyền dạy tiếng Mường được trường tổ chức hiệu quả.
Việc truyền dạy bản sắc văn hóa dân tộc Mường ở trường THCS Yên Bài A ngày càng hiệu quả.
Thầy giáo Hoàng Minh Lợi, Hiệu trưởng trường THCS Yên Bài A cho biết “Trường THCS Yên Bài A, có gần 70% các em học sinh là người dân tộc Mường, sống chủ yếu ở 5 thôn của xã Yên Bài là Chóng, Quýt, Mái Mít, Muỗi, Bài. Nhiều năm qua, việc giao tiếp hàng ngày bằng tiếng Mường cũng như nhiều bản sắc văn hóa đặc sắc của người Mường ở trong mỗi em đã bị mai một nhiều. Từ các trăn trở đó mà Ban Giám hiệu nhà trường đã ấp ủ nhiều năm để tháng 7 vừa qua bắt đầu tổ chức truyền dạy bản sắc văn hóa Mường cho các em học sinh trong nhà trường”. Để thực hiện được ý định trên nhà trường đã giao nhiệm vụ cho cô Nguyễn Thị Thu Thủy là Tổng phụ Trách công tác Đội của Nhà trường và là người Mường, quê ở Yên Bài cùng với nhiều người cao tuổi là người Mường, có tâm huyết để truyền dạy việc này. Văn hóa dân tộc Mường có rất nhiều điểm nổi bật cần phải bảo tồn đó là tiếng nói, trang phục, dân ca, ẩm thực, trò chơi và đặc biệt là đánh Cồng Chiêng. Vì vậy mà hàng tuần vào đầu giờ 3 ngày là ngày thứ 3, thứ 5, thứ 7, trường tổ chức 15 phút để tổ chức nói tiếng Mường, các bạn đã biết rồi lại dạy cho các bạn chưa biết. Về nội dung đánh Cồng Chiêng và hát Dân ca Mường, nhà trường tổ chức cho các em khối 7, khối 8 với 60 học sinh khối 7 và khối 8. Để có bộ Cồng Chiêng nhà trường đã tranh thủ sự giúp đỡ của Huyện ủy, UBND huyện, xã Yên Bài.
Với sự chuẩn bị cụ thể, kỹ càng và có sự giúp sức của các Nghệ nhân đánh cồng chiêng ở xã Yên Bài kết quả 4 tháng qua đã được nhìn thấy rõ. Đó là nếu như trước đây, đa số các em đến trường không giao tiếp hay ngại giao tiếp bằng tiếng Mường thì nay nhờ mở lớp này mà nhiều cháu không những là người Mường mà người dân tộc Kinh đều đã nói, nghe, giao tiếp sâu về tiếng Mường. Nhiều cháu còn trao đổi học tập, đời sống văn hóa tinh thần bằng tiếng Mường. Điều quan trọng nữa từ chỗ chỉ có vài em nói tiếng Mường và hiểu ít về tiếng Mường thì nay tỷ lệ giao tiếp cùng nhau bằng tiếng Mường ở trường đạt khoảng 80%. Bên cạnh đó, trước đây đa số học sinh ở trường đều khó khăn trong việc mặc trang phục người dân tộc mình thì nay các em rất tự tiwn và thích thú với trang phục dân tộc Mường. Hiểu được ý nghĩa của trang phục của dân tộc và ngày càng quý, trân trọng ông cha để lại cho mình.
Còn đối với đội Cồng Chiêng và hát dân ca thực sự ngày càng hoạt động đi vào chiều sâu, không còn bỡ ngỡ khi cầm Dùi đánh Cồng, đánh Chiêng, các em đều đã biết đánh theo điệu sướng của Chiêng Cái, hát những bài dân ca Mường được truyền dạy, từ đó tạo nên một bản hòa hợp giữa đánh Cồng Chiêng và hát Dân ca.
Những tháng ngày đã qua, qua các buổi học, các em còn được chơi các trò chơi, nhảy sạp của đồng bào Mường. Sự cố gắng của thầy cô, nghệ nhân truyền dạy đã được các em thể hiện trong lễ kỷ niệm 20/11 vừa qua. Cũng trong suốt thời gian qua, qua các lớp dạy về văn hóa dân tộc Mường, các em còn biết thêm về ẩm thực của người Mường, về nhà ở của người Mường là nhà Sàn…Từ đó các em đều thấy rõ việc bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc mình.
Em Nguyễn Phúc Hòa, học sinh lớp 8B cho biết thêm “Em là người dân tộc Mường, do điều kiện chung mà gia đình em ít giao tiếp hàng ngày về tiếng Mường, em cũng không hiểu nhiều về bản sắc dân tộc mình. Nhưng qua mấy tháng qua, em được học, được giao tiếp nhiều bằng tiếng Mường, em thấy rất quý và trân trọng bản sắc dân tộc mình”.
Thầy Hoàng Minh Lợi, Hiệu trưởng nhà trường cho biết “Chúng tôi đang có dự định mỗi lớp sẽ thành lập một đội Cồng Chiêng, hát dân ca Mường. Sẽ chủ động phối hợp với xã để tiếp tục gìn giữ bản sắc văn hóa Mường. Khơi dậy trong mỗi người niềm tự hào về bản sắc dân tộc Mường”.
Có thể thấy với những kết quả đã nhìn thấy, việc xây dựng mô hình dạy bản sắc văn hóa Mường ở trường THCS Yên Bài A là mô hình cần được nhân rộng và chung tay của toàn xã hội.
